Al enige tijd volg ik met zeer veel interesse de tech & startup scene van de Kaapverdische Eilanden. In deze serie breng ik je om die reden via een aantal interviews op de hoogte van interessante ontwikkelingen op het gebied van start-ups en (jonge) ondernemers. Ondanks de soms moeilijke situatie zijn deze jonge mensen in staat om oplossingen te bedenken én op de markt te brengen. Producten die zorgen voor een betere samenleving. Hier volgt deel 12:
In gesprek met: Jessica Dias
Leeftijd: 26
Locatie: Espargos, Sal
Uit eerdere interviews met ondernemers afkomstig uit of woonachtig in de twee grootste steden van Kaapverdië (Praia en Mindelo) is gebleken dat er sprake is van een bruisende tech scene in het land. Deze twee steden groeien met de dag, aangezien mensen uit omliggende eilanden deze steden verkiezen boven de eigen dorpjes of stadjes ivm de kansen op een baan.
Denk hierbij aan studenten afkomstig uit Fogo en Maio die na de studie in Praia blijven wonen, of studenten uit Santo Antão en São Nicolau die mogelijk dezelfde keuze maken als het op Mindelo aankomt. Het mooie aan de opkomst van technologie is dat de toekomst er wat dit betreft anders uit kan zien. Wereldwijd zien we momenteel een 'shift' naar een andere manier van werken, waarbij werknemers van soms hele grote bedrijven niet meer standaard op kantoor zitten.
Dankzij web- en mobiele apps is de communicatie met verschillende collega's maar ook klanten geen enkel probleem. Dit betekent voor ons land dat straks mensen niet meer naar de grote steden hoeven te trekken voor diverse functies, waardoor de 'leegloop' vanuit een aantal plaatsen in het land kan worden tegengegaan. De groei van met name Praia maar ook Mindelo zijn op zich positieve zaken voor Kaapverdië, maar de stilstand op andere plaatsen in het land is dat zeker niet.
De nog jonge tech scene in Kaapverdië biedt kansen voor tech hubs die vrijwel overal kunnen ontstaan, en kunnen zorgen voor een enorme impuls van plaatsen waar jongeren in de afgelopen jaren ervoor hebben gekozen juist te vertrekken. In de zoektocht naar jonge ondernemers en hun verhalen bleek dat er op veel plaatsen nog nauwelijks wat gebeurd wat technologie betreft.
Hoewel de Startup Weekends landelijk worden gehouden breken er nog niet veel projecten door, wat in mijn ogen komt door een gebrek aan zowel begeleiding als investering. Zoals ik eerder heb aangegeven ligt hier een behoorlijke uitdaging, maar ook zeker hele grote kansen.
Gezien het feit dat het Sonvela Social Impact Investing project verder gaat dan enkel de tech & startup scene in Kaapverdië ben ik ontzettend blij met onderstaand interview, met een jonge en multi-getalenteerde onderneemster van het eiland Sal. Niet één van de eilanden waar, zoals eerder beschreven, sprake is van een leegloop. Op Sal zie je eerder nog het tegenovergestelde. Maar Covid-19 sloeg hier keihard in, net als op Boa Vista.
Jessica (26) is geboren en getogen op het eiland Sal, en woont in Espargos. Ze was een aantal maanden geleden nog in dienst bij een hotel, zoals duizenden andere Kaapverdianen. Ze verloor haar baan, en moest toen op creatieve wijze op zoek naar een inkomen. Het feit dat ze goed is in verschillende zaken én haar mentaliteit hebben haar door deze moeilijke periode heen gesleept. Nu werkt ze aan het opbouwen van haar eigen onderneming.
Jessica, kun je iets over jezelf vertellen en uitleggen op welke wijze je voor jezelf bent begonnen?
"Sinds ik 14 ben werk ik graag met kleren. Vroeger ging ik dan thuis zelf aan de slag met naald en draad om bijvoorbeeld mijn eigen shorts te maken. Ik kan me nog goed herinneren dat mijn moeder absoluut niet blij was met het mijn eerste creatie, en die daarom verscheurde."
"Vanaf dat moment bedacht ik altijd iets creatiefs om met mijn kleren te doen. Daar haalde ik toen al heel veel plezier uit. In al die jaren deed ik dat gewoon met de hand, maar dat was geen probleem. Ik kreeg klusjes van vrienden, en andere bekenden. Daarnaast deed ik ook wat werk voor de lokale carnavalsgroep. School was helaas niets voor mij, al deed ik mijn best. Op mijn 17e ging ik uiteindelijk aan het werk in de winkel van mijn vader. Daarna ging ik aan de slag bij een hotel."
"Je kunt je waarschijnlijk wel voorstellen hoe hard Covid-19 het eiland heeft geraakt. Ook ik raakte mijn baan in het toerisme kwijt, moest dus snel iets anders bedenken. Naast het werken met kleren zet ik mijn creativiteit ook in als Manicure, Pedicure en Make-Up artiest. Zo kan ik ondanks de moeilijke situatie van de afgelopen maanden toch rondkomen."
"Ik wilde altijd al een naaimachine hebben om mee te kunnen werken. Een tijdje geleden zag ik op Facebook dat de CSD Foundation een naaimachine had geschonken aan iemand op het eiland São Nicolau. Via via kwam ik toen terecht bij Noy, één van de oprichters van CSD. Ik liet haar mijn creaties zien, en gaf aan dat ik ontzettend graag zou beschikken over een naaimachine."
Hoe zie jij de toekomst?
"Ik ben zo blij met de naaimachine die ik heb gekregen. Ik kan op deze manier werken, verder groeien en ervaring opdoen. Wat in mijn ogen hier op het eiland ontbreekt is een plekje waar mensen hierin (en andere zaken) worden opgeleid. Ik denk dat dit voor hoop zou zorgen, omdat je zo weer een stapje verder komt."
"In de toekomst hoop ik me echt te kunnen richten op het uitbrengen van mijn eigen creaties, en die ontwerpen bijvoorbeeld via een mooie modeshow aan het publiek te presenteren. Op een dag mijn eigen atelier openen zou geweldig zijn."
"Voor nu richt ik me op de opdrachten die hier en daar binnenkomen. Zo werk ik op dit moment aan het maken van zo'n 100 tasjes voor de CSD Foundation, die zij gebruiken bij het verspreiden van de voedselpakketten op verschillende delen van het eiland. Voor mij een hele mooie klus."
"Ik hoop snel een speciale tafel te laten maken voor de machine, waarmee het ook mogelijk is om hier voor de deur te werken aan mijn creaties. Die zichtbaarheid zou dan moeten leiden tot meer werk."
Covid-19 heeft aangetoond hoe snel zaken kunnen veranderen voor hele grote groepen mensen. Hoewel vele duizenden Kaapverdianen werken in het toerisme op eilanden als Sal en Boa Vista, blijkt nu ook de kwetsbaarheid van de focus op één sector voor het verder ontwikkelen van de economie in het land.
Regelmatig is er kritiek vanuit de gemeenschap (zowel in binnen- als buitenland) op onder meer de werkomstandigheden binnen de sector, maar de grote vraag blijft misschien toch wel hoe ons land eruit zou hebben gezien zonder de enorme investeringen en inspanningen van grote buitenlandse investeerders.
Eerder gaf ik al aan dat het interessante van het ontwikkelen van een tech scene op de meest toeristische eilanden van het land juist is dat er gewerkt kan worden aan technologische oplossingen voor (kleine) problemen binnen de sector die er ongetwijfeld zijn.
Daarnaast zou het voor opties zorgen voor een grote groep jonge mensen, die nu enkel kunnen gaan voor een baan in het toerisme, en de werkomstandigheden bij gebrek aan betere opties dienen te accepteren. Naast het toerisme bestaan de eilanden Sal en Boa Vista uit meer, en ook hier tref je vele talentvolle en ambitieuze jonge mensen die dromen van een bestaan waarin ze dat kwijt kunnen.
Jessica kon tot een aantal maanden geleden niet beschikken over een naaimachine, maar droomt inmiddels van het uitbrengen van haar eigen ontwerpen, en ooit het openen van een eigen modeatelier. Ik geloof dat wij samen de dromen van vele duizenden Kaapverdianen uit kunnen laten komen. Hiervoor dienen we enkel verder te kijken dan wat er nu is.
