Return to site

Wat kunnen we leren van de dot-com bubbel? 

 

· Sonvela

Midden jaren '90 waren er steeds meer bedrijven die gebruik maakten van de snelle ontwikkeling van het internet om innovatieve concepten te lanceren. Het vertrouwen van consumenten nam toe, en daarmee ook het aantal transacties die er online plaatsvonden. Het idee dat er alleen maar criminelen gebruik maakten van de World Wide Web om te proberen mensen op te lichten verdween steeds meer naar de achtergrond. 

In 1996 werd een nieuw online bedrijf voor 'uber' snelle bezorging van boodschappen opgericht. WebVan toonde direct aan zeer ambitieus en slagvaardig te zijn. Het bedrijf zag een unieke kans in de markt, en ging dan ook snel aan de slag om een behoorlijk marktaandeel voor zich te kunnen winnen. Nog voor het verdienmodel van het bedrijf zich had bewezen, was er al sprake van aanwezigheid in steden als San Francisco, Los Angeles en Chicago. 

Grote investeerders als Benchmark, Sequoia en later Softbank investeerden vele miljoenen in WebVan. Hiermee nam de druk enkel toe, en ging het bedrijf nog agressiever te werk om sneller te kunnen groeien. In november 1999 ging het bedrijf zelfs naar de beurs, in een IPO (initial public offering) waarmee de waarde van bedrijf uitkwam op maar liefst $4.8B. 

Ondanks een waarde van meerdere miljarden vroeg het bedrijf slechts vijf jaar na het ontstaan faillissement aan. Het WebVan concept zien we in deze tijd bijvoorbeeld terug in een bedrijf als Instacart. Het is geen toeval dat er in tijden van hele lage rentes en makkelijk geld veel geïnvesteerd wordt in bedrijven die zich richten op het bezorgen van boodschappen binnen een half uur. 

Vanaf het moment dat duidelijk was dat de Fed in de VS over zou gaan op het verhogen van de rentes, volgden de aankondigingen. Onder meer startups gericht op het bezorgen van boodschappen (en dergelijke) moesten bezuinigen. In plaats van een focus op groei, moesten bedrijven proberen om vooral winstgevend te worden. De gekte maakt zo plaats voor duurzaamheid. 

De crypto markt 

De vergelijking tussen de dot-com bubbel en de crypto markt komt regelmatig voorbij. Ook nu hebben we te maken met en technologische revolutie en 'makkelijk geld'. Hier komt ook nog eens de onvoorspelbaarheid van de crypto markt bij. 

Tijdens de dot-com bubbel zagen we erg veel internet bedrijven die een hoop geld waard waren. Deze bedrijven gingen in veel gevallen zonder winstgevend te zijn naar de beurs. Alle betrokkenen probeerden te cashen in deze omgeving. Bedrijven werden door investeerders gepusht nog sneller naar de beurs te gaan, waardoor er een exit zou ontstaan. Dit lijkt erg veel op de huidige crypto/web3 hype waar vaak grote Venture Capitalists bij betrokken zijn. 

Projecten die in veel gevallen niets meer dan interessante experimenten lijken, krijgen geld van investeerders via een private token sale. Hierdoor kunnen deze insiders de tokens voor een mooi prijsje kopen, voor deze gelist worden op de grote exchanges. Wanneer er geen sprake is van een lock-up periode voor deze investeerders, kunnen deze tokens direct na het toevoegen op een exchange worden verkocht. 

In crypto bestaan er vandaag de dag nog steeds vele duizenden projecten. Uit de 2017/2018 bubbel weten we nog dat er projecten waren die dankzij een simpele website en het knippen en plakken van wat buzz-words miljoenen aan investeringsgeld konden ophalen. De dot-com bubbel zag ook een toename van mensen die ontslag namen bij hun vaste baan voor het handelen op de beurs. 

Een andere overeenkomst is de focus op marketing. Bedrijven waren toen vooral bezig met het uitgeven van veel geld aan grote advertentiecampagnes om zo de concurrentie te kunnen verslaan. Met name de bedrijven zonder product(en) waarmee ze zich konden onderscheiden, besloten op deze wijze te groeien. 

Aan elke bubbel komt een eind. In maart 2000 zag de beurs de dot-com crash die ervoor zou zorgen dat de meeste bedrijven tegen het einde van 2001 zo'n 80% minder waard waren. Anderen verdwenen voor altijd, nadat het geld van verschillende investeerders niet voldoende was om winstgevend te kunnen worden. 

Wat kunnen we als investeerders leren van de dot-com bubbel? Hoe maken we van die lessen gebruik om beter om te gaan met de correcties en crashes van de crypto markt? 

Amazon 

Tijdens en na het barsten van de bubbel, was er sprake van een enorme ontwikkeling van het intenet netwerk. Hier konden een aantal bedrijven van profiteren zoals een aantal nieuwe boekingsites, eBay, Google en Amazon. De laatste is een geweldig voorbeeld van hoe een 'winnaar' uit een bubbel kan voortkomen. Hier moet wel bij worden gezegd dat het gaat om een uitzonderlijk voorbeeld. 

Het Amazon aandeel verloor een groot deel van z'n waarde tijdens de dot-com bubbel. Wie toen toch bleef investeren in het bedrijf, bijvoorbeeld via een DCA, werd uiteindelijk beloond. Een makkelijke rit was het zeker niet, want meerdere keren zakte de prijs zo'n 85%. Tijdens de dot-com bubbel ging het aandeel van een piek van $ 90 in 1999 naar $ 6 (!) zo'n twee jaar later. 

Het duurde vele jaren voor het aandeel weer op het niveau kwam van voor de crash van 2000. Achteraf lijkt het allemaal een uitgemaakte zaak, maar voor de investeerders in die periode was het een hele lastige opgave om vast te blijven houden. Het aandeel was al 80% gezakt voor het nog eens de helft van de waarde verloor. Pas toen vond het eindelijk een bodem. 

Ondertussen gaf oprichter en CEO Jeff Bezos een update aan de aandeelhouders. Alle belangrijke cijfers van het bedrijf gingen omhoog terwijl het aandeel zakte tot meer dan 80% vanaf de piek. Het aantal kanten nam toe, het aantal verkopen ook. De klanten gaven meer uit, en de winst groeide met vele miljoenen. Het merk Amazon werd met de dag sterker. 

Bezos wist net als Jobs dat de markt altijd achter de feiten loopt. Ooit zei Jobs: “Het is als mensen je nog steeds behandelen als de persoon die je 18 maanden eerder was. Maar je bent gegroeid, bent meer capabel. Dat is frustrerend. Hetzelfde zal gebeuren met de pers. Er is sprake van een vertraging. Wanneer je in de ochtend leest dat de pers negatief is over Apple, koop dan juist wat aandelen. Dat zou ik doen. Dat heb ik gedaan”. 

De investeerders die de markt konden scheiden van het bedrijf hadden een absolute winnaar in handen. Wanneer je nu kijkt naar de chart van Amazon, zijn de enorme crashes van het aandeel nauwelijks zichtbaar. Dit zal straks ook gelden voor de winnaars in de crypto markt. 

De lessen 

Amazon is een uitzonderlijk voorbeeld. Maar het is niet alleen. Voor, tijdens en na de bubbel was het mogelijk om keuzes te maken rond geweldige bedrijven die stap voor stap werkten aan het neerzetten van een visie voor de lange termijn. In veel gevallen zaken waar we vandaag de dag nog steeds profijt van hebben. Het kopen van dit soort bedrijven was in die periode een waar geschenk. 

Ondanks de sterke ontwikkeling van het internet waren mensen die net verder konden kijken dan de markt van mening dat het mogelijk het einde kon betekenen van de technologie. Zoals de dot-com bubbel niet het einde betekende van het internet, zo betekent de huidige crash niet het einde van crypto. 

De projecten in de crypto wereld die niets meer betekenen dan een kans voor VC's en andere vroege investeerders om te cashen ten koste van beginners zullen we waarschijnlijk niet meer terug gaan zien. Evenals in de dot-com bubbel zullen er velen vertrekken en niet meer terug keren. Wie tijdens de crash in 2000 en daarna bleef richten op het bouwen van goede producten en bedrijven, werd daarvoor beloond. 

In de wereld van crypto betekent dit dat de aandacht moet naar de échte use cases, die problemen oplossen van échte (groepen) mensen. Projecten die onder meer dit laten zien, komen juist harder terug wanneer de markt zich weer herstelt. Een voordeel van de huidige marktsituatie is dat mensen zich veel minder bezig houden met prijzen, en meer met ontwikkelen en vooruitgang. 

Fred Wilson, een succesvolle Venture Capitalist, schreef het volgende in zijn boek uit 2015: 

“Een vriend van mijn heeft een geweldige uitspraak. Hij zegt dat niets wat belangrijk is ooit is gebouwd zonder irrationele uitbundigheid. Dat betekent dat je iets van de gekte nodig hebt om investeerders aan te trekken die het bouwen van treinsporen, voertuigen en raketten”. 

“In dit geval, is veel van het kapitaal verloren gegaan. Maar, er is ook een hoop geïnvesteerd in de infrastructuur voor het internet, goede software, databases en server structuur. Dat zijn allemaal zaken die bijdragen aan wat we vandaag kunnen doen. En die speculatieve gekte was daar verantwoordelijk voor”. 

De markt zal niet verdwijnen. Groepen mensen mogelijk wel. Vooral die groepen mensen die er enkel waren om snel veel geld te verdienen voor het barsten van de bubbel. Crypto is de toekomst. Net als het internet dat was in 2000. Wie niet twijfelt aan die thesis kan gaan werken aan het kiezen van de eventuele winnaars van de komende jaren. 

Dat is geen makkelijke opgave. Want hoe moet je nu bijvoorbeeld weten welke Layer 1 blockchain of Layer 2 oplossing over 10 jaar de absolute nummer één zal zijn? Wie zegt dat daar überhaupt sprake van is straks? 

Amazon leert ons in ieder geval dat bedrijven met een visie voor de lange termijn en uitstekende cijfers grote kanshebbers zijn. Crash of niet, toenemende aantallen als het gaat om klanten, omzet, winst en meer zijn belangrijker dan de prijs van het aandeel. Een prijs die ondanks de enorme vooruitgang binnen het bedrijf hele gekke deed sinds de beursgang. 

Eén keer viel de prijs liefst 95% (in crypto niet gek). 4 keer was het aandeel 50% minder waard. En... in 19 van de 25 jaren sinds de beursgang zag het aandeel een correctie van 20%. Drie keer raden wat ondanks deze bewegingen een investering van $1.000 waard was na 25 jaar? Een ongelooflijke $120.000. De beloning van het negeren van de markt, en je richten op het bedrijf. 

Lees hier meer:

Waarom je moet investeren voor de lange termijn